fot. Willaiam Ismael

"Zielone złoto" od kilkunastu lat rewolucjonizuje zarówno świat kosmetyki jak i farmacji. Spirulina, bo o niej właśnie mowa była znana i stosowana już kilkaset lat temu przez Azteków, Inków, Majów oraz mieszkańców doliny jeziora Czad w Afryce. Do dzisiejszych czasów niektóre ludy traktują ją jako ważny składnik diety (pożywienia) i nic w tym dziwnego biorąc pod uwagę wysoką zawartość licznych składników odżywczych oraz naprawdę dobrą przyswajalność przez nasz organizm, a także skórę przy zastosowaniu zewnętrznym (np. w formie maski).

Spirulina

Spirulina to mikroskopijnej wielkości niebiesko-zielona alga zaliczana do sinic (cyjanobakterii - komórki procaryota). Nazwę swą zawdzięcza spiralnemu kształtowi jaki przyjmuje. W naturze spirulina występuje w wodach tropikalnych i subtropikach (obszary najbogatsze w spirulinę to jezioro Ticicaca w Peru oraz jezioro Texaco w Meksyku w mniejszych ilościach występuje też na terenie Azji, Afryki, Australii i Ameryki Środkowej), obecnie uprawia się ją także w sztucznych hodowlach w specjalnie przeznaczonych do  tego celu zbiornikach - spirulina z tego typu hodowli przeznaczona jest na zaspokojenie potrzeb przemysłu kosmetycznego, spożywczego i farmaceutycznego. Najcenniejszym gatunkiem spiruliny z punktu widzenia kosmetyki jest Spirulina Plantesis (ma ona cenniejsze właściwości kosmetyczne niż Spirulina Maxima).

fot. Lara Torvi

Kolor: szmaragdowozielony, niebiesko - zielony.
Kształt: spiralny.
Zapach: charakterystyczny dla wodorostów, podobny do pokarmu dla rybek (jak dla mnie śmierdzi rybami).
Wielkość (rozmiar): około 250 mikronów (czyli 0,3 mm)
Najczęstsza postać dostępna w sprzedaży: zielony drobny proszek lub tabletki (oczywiście dla celów kosmetycznych wykorzystujemy proszek, chyba, że chcemy zastosować kosmetyk od środka to polecam tabletki)
Rozpuszczalność: rozprasza się w wodzie.
Zastosowanie: przemysł spożywczy, kosmetyczny i farmaceutyczny.

Bogactwo składników. Co zawiera spirulina?

fot. Nat Tarbox

Spirulina jest prawdziwą skarbnicą nie tylko składników odżywczych ale też wielu składników aktywnych. Znajdziemy w niej rozmaite proteiny, witaminy, minerały i antyoksydanty, a także kwasy nukleinowe. Warto podkreślić, iż spirulina zawiera najwięcej białka spośród przebadanych do tej pory substancji, składników, organizmów czy produktów żywnościowych, a co nie mniej istotne jest ono bardzo dobrze przyswajalne przez nasz organizm (spirulina zawiera 55-70% pełnowartościowego białka - to więcej niż mięso czy rośliny strączkowe). Na bardzo wysoką przyswajalność spiruliny (na poziomie 85-95%) ma wpływ jej naturalność oraz brak stałej ściany komórkowej (pokryta jest cienką błoną, nie zawiera niestrawnej dla ludzi celulozy).
Spirulina dostarcza nam:
- łatwo przyswajalnych protein (10 aminokwasów endogennych + 8 (wszystkie) aminokwasów egzogennych), jak wiadomo aminokwasy są niezbędne do wytwarzania w skórze białek tj.kolagen i elastyna - odpowiadają za jędrność i elastyczność skóry, a także wchodzą w skład NMF (naturalnego czynnika nawilżającego skóry), który odpowiada głównie za właściwe nawodnienie warstwy rogowej;
- witamin: z grupy B (gł. duże ilości witaminy B12, ale nie tylko), A (w postaci prowitaminy A- beta karoten), C, E, K (wit. C, E, K wzmacniają naczynia krwionośne);
- minerałów: żelaza, wapnia, magnezu, cynku, sodu, selenu, fosforu, potasu, krzem - wymienione minerały wpływają korzystnie na procesy metaboliczne, a także na nawilżenie i regenerację skóry ;
- cenne tłuszcze: kwas gamma - linolenowy GLA (w tak dużych ilościach występujący tylko w oleju z wiesiołka i ogórecznika oraz w pokarmie kobiet karmiących), kwasy z rodziny omega 6 - linolowy i arachidonowy;
- kompleksy cukrowe;
- enzymy;
- kwasy nukleinowe;
- barwniki: fikocyjanina (niebieski), chlorofil (zielony), beta karoten (należący do grupy karotenoidy), zeaksantyna (ksantofil należący do karotenoidów);
- antyoksydanty: fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy, wit. C, E, A, minerały: cynk, selen;

Spirulina - właściwości i działanie

fot. Gaurav Mishra

Biorąc pod uwagę niezwykle bogaty i różnorodny skład oraz bardzo wysoką przyswajalność spirulina ma pozytywne działanie zarówno na zdrowie, urodę jak i samopoczucie. Od kilku lat jest ona coraz bardziej popularna w naszym kraju i cieszy się coraz większym powodzeniem jako suplement diety. Jako, że dostarcza naprawdę duże ilości pełnowartościowego białka oraz licznych witamin i minerałów spirulina może być cennym dodatkiem do diety szczególnie dla wegetarian i wegan (u których z racji niedostarczania białek zwierzęcych zdarzać się mogą niedobory egzogennych aminokwasów), a także w przypadkach znacznego wyniszczenia organizmu. Jeśli dodać do tego fakt, iż spirulina wzmacnia odporność (stymuluje aktywność układu immunologicznego) to warto wzbogacić o nią dietę osób osłabionych (z obniżoną odpornością) oraz w okresie rekonwalescencji (dostarcza pełnowartościowego białka, ale jest lekkostrawna i łatwo przyswajalna). Spirulina może być korzystnym uzupełnieniem diety zarówno osób młodych jak i starszych oraz uprawiających sport. Warto pamiętać o spiruline także gdy chcemy pozbyć się nadprogramowych kilogramów - jej regularne spożywanie przyspiesza metabolizm oraz oczyszczanie organizmu z toksyn i zanieczyszczeń. Ale to nie wszystko spirulina pomaga nam także w utrzymaniu równowagi (homeostazy), zarówno kwasowo- zasadowej (ma działanie odkwaszające) jak i oksydacyjnej ( ma działanie antyoksydacyjne, eliminuje nadmiar wolnych rodników i zapobiega powstawaniu stresu oksydacyjnego).

Spirulina w kosmetyce

Spirulina jest używana jako surowiec kosmetyczny o specyficznych walorach odżywczych (aminokwasy, proteiny, białka) i witaminowo - mineralnych oraz wykorzystywana jest jak składnik do produkcji kosmetyków, a także do barwienia ręcznie robionych mydeł. Z tegoż względu jest ona niezwykle wartościowym składnikiem kosmetycznym o ogromnych właściwościach pielęgnacyjnych, odżywczych, regenerujących i przeciwstarzeniowych.

Spirulina - efekty działania na skórę

Działanie spiruliny na skórę można porównać do działania serum - dzięki silnemu skoncentrowaniu składników aktywnych już po pierwszym zastosowaniu widoczne są na skórze pierwsze rezultaty w postaci poprawy wyglądu skóry. Poprawa ukrwienia, ujednolicenie kolorytu czy regulacja czynności gruczołów łojowych są widoczne w bardzo krótkim czasie po zastosowaniu. Dzięki zawartości licznych przeciwutleniaczy spirulina wykazuje działanie antyoksydacyjne, neutralizuje szkodliwe wolne rodniki, chroniąc w ten sposób skórę przed przedwczesnym zachodzeniem procesów starzenia (profilaktyka przeciwstarzeniowa). Ponadto działa ona także łagodząco, przeciwzapalnie i antyalergicznie (hamuje wydzielanie histaminy) oraz wzmacnia naczynia krwionośne chroniąc je przed rozszerzaniem i pękaniem. Regularne stosowanie spiruliny w skuteczny sposób zapobiega powstawaniu znienawidzonych przez nas teleangiektazji tzw. "pajączków". Spirulina wzmacnia także płaszcz hydro-lipidowy skóry (ma to korzystny wpływ na stan skóry suchej), który to chroni ją przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych (środowiska). Spirulina dostarcza skórze kwasu gamma-linolenowego (GLA), którego niedobór powoduje osłabienie bariery ochronnej skóry oraz liczne dermatozy w postaci nadmiernej suchości i łuszczenia się naskórka, stanów zapalnych, zwiększoną skłonnością do występowania zaskórników i wyprysków, a także częstym zaczerwienieniem i podrażnieniem skóry. Jak już wspomniałam spirulina to także skoncentrowane źródło witamin z gr. B, które korzystnie wpływają na stan cery trądzikowej.

Spirulina - działanie na skórę

Spirulina zastosowana zewnętrznie na skórę wykazuje działanie:
- nawilżające;
- wygładzające;
- regenerujące;
- odżywcze;
- ujędrniające i poprawiające napięcie skóry;
- łagodzące i kojące;
- przeciwzapalne;
- bakteriostatyczne, antybakteryjne;
- gojące (przyspiesza gojenie skóry);
- poprawia wygląd i koloryt skóry (obkurcza naczynka, dzięki czemu skóra wygląda świeżo);
- reguluje pracę gruczołów łojowych;
- pomaga w likwidowaniu wyprysków i zmian skórnych spowodowanych trądzikiem (pomocne w leczeniu trądziku);
- pomaga w redukcji przebarwień i zaczerwienień skóry;
- poprawia mikrokrążenie w skórze;
- zmniejsza szorstkość naskórka, przynosi ulgę łuszczącej się i popękanej skórze;
- poprawia barierę hydro-lipidową skóry (wpływa korzystnie na stan skóry suchej) oraz uniemożliwia rozwój mikroorganizmów na powierzchni skóry;
- oczyszczające i regulujące metabolizm skóry;
- wspomaga walkę z cellulitem i wiotką skórą, a także redukcję nadprogramowych kilogramów;

Kosmetyki ze spiruliną

Spirulina jest składnikiem licznych kosmetyków o działaniu regenerującym, odmładzającym i przyspieszających gojenie się skóry. Spirulina jest wykorzystywana także w kuracjach antycellulitowych i wyszczuplających na ciało w postaci okładów typu body wrapping lub kąpieli. Bardzo często w postaci zmikronizowanej lub liofilozowanej jest też składnikiem licznych masek kosmetycznych zarówno na twarz jak i na ciało (maseczka ze spiruliny poprawia metabolizm skóry, a kwas alginowy oczyszcza tkanki z produktów przemiany materii, przyspiesza jej oczyszczanie oraz usprawnia krążenie, a ponadto przyspiesza rozpad tłuszczów co jest niezwykle ważne m.in w walce z cellulitem). Oczywiście ma też ogromne właściwości odżywcze. Kosmetyki ze spiruliną (zwłaszcza maska) stosuje się na wszystkie partie ciała tzn. wszędzie tam gdzie potrzebna jest natychmiastowa regeneracja i poprawa zarówno stanu jak i wyglądu skóry. Spirulina jest też składnikiem kosmetyków do pielęgnacji włosów (np. masek, odżywek).

Oczywiście nie musimy kupować gotowych produktów, wystarczy że posiadamy spirulinę w postaci zmikronizowanego proszku. Z niej w bardzo prosty sposób możemy przygotować maskę ze spiruliny do zastosowania na twarz lub na ciało. Jako, że spirulina rozprasza się w wodzie wystarczy dodać do proszku wodę demineralizowaną lub jeszcze lepiej hydrolat (np. w przypadku skóry tłustej i trądzikowej wodę hamamelisową, zaś w przypadku skóry suchej, wrażliwej i dojrzałej wodę różaną). Zamiast wody można użyć też kefiru lub naturalnego jogurtu. Maska powinna mieć konsystencję gęstej papki (śmietany). Maseczkę stosuje się 1 - 2 razy w tygodniu. Nakładamy ją na twarz, szyje i dekolt lub inną partię ciała (np. brzuch, uda, pośladki w walce z cellulitem). Po około 20 minutach maseczkę zmywamy letnią wodą. Przed nałożeniem maski warto wykonać peeling (rodzaj peelingu oraz częstotliwość jego wykonywania dobieramy indywidualnie do rodzaju i stanu skóry).

Spirulina wykazuje duże powinowactwo do skóry, dzięki czemu zawarte w niej składniki aktywne łatwo przenikają wgłąb skóry. Maseczka ze spiruliny ma działanie odżywcze, ale także ściąga pory, dlatego też stosowana jest nie tylko w zabiegach odżywczych i regenerujących ale również po zabiegach oczyszczających skórę.
Spirulinę można też dodać do maseczki z glinki (np. zielonej lub białej), maski borowinowej zwiększając w ten sposób jej działanie oczyszczające.

fot. Alice Carrier

Zawartość spiruliny  w kosmetykach waha się od 5 do 100 %  (np. w maskach ze spiruliny).

Spirulina - dla jakiej skóry?

Maskę i inne kosmetyki ze spiruliną można stosować do wszystkich typów skóry. Przynosi dobre rezultaty zarówno przy skórze suchej (efektywne nawilżenie i nawodnienie naskórka, odżywienie skóry) jak i tłustej, łojotokowej i trądzikowej (ściąga pory, likwiduje zaskórniki,  reguluje czynność gruczołów łojowych, przyspiesza gojenie stanów zapalnych wywołanych przez bakterie w trądziku pospolitym). Świetnie sprawdza się też w przypadku skóry zniszczonej i dojrzałej z objawami starzenia i fotostarzenia (odżywia, regeneruje, wspomaga i pobudza procesy rewitalizacji komórek, wzmacnia, ujędrnia i uelastycznia skórę, a także opóźnia jej starzenie), a także cerach wrażliwych (działa antyalergicznie, łagodzi podrażnienia i zaczerwienienia) i naczyniowych (łagodzi zaczerwienienia, wzmacnia naczynka, zapobiega ich rozszerzaniu i powstawaniu pajączków), a nawet atopowych (przyspiesza gojenie się skóry). Spirulina bardzo dobrze sprawdza się też w pielęgnacji skóry zatrutej nikotyną tzw. skórze palacza, która jest szara, ziemista (odzyskuje świeżość, właściwy koloryt, poprawa mikrokrążenia).

Maskę i inne kosmetyki ze spiruliną warto stosować też na partie ciała objęte cellulitem (działąnie antycellulitowe), oraz te które potrzebują natychmiastowej regeneracji, nawilżenia i ujędrnienia (skóra zwiotczała).

Spirulina a chlorella

Jako że algi odgrywają ważną rolę w pielęgnacji skóry twarzy, szyi, dekoltu i całego ciała to teraz słów kilka o drugiej najpopularniejszej w kosmetyce aldze jaką jest chlorella. Chlorella należy do komórek eukariotycznych, jest rośliną, w jej budowie występuje jądro oraz ściana komórkowa z celulozy (powoduje to, iż chlorella wymaga większego przygotowania, usunięcia celulozy zanim zastosuje się ją jako suplement). W kosmetologii można spotkać się z maskami algowymi w których składzie jest zarówno spirulina jak i chlorella. Chlorella ze względu na większą zawartość chlorofilu (silne działanie przeciwzapalne) ma silniejsze właściwości detoksykujące i oczyszczające, dlatego jest głównie składnikiem kosmetyków o właściwościach oczyszczających i pielęgnacyjnych.

Spirulina i ja

Na koniec podzielę się z Wami moją historią stosowania spiruliny. Moja przygoda z maską ze zmikronizowanej spiruliny rozpoczęła się jakieś 10, a może nawet 11 lat temu. Muszę przyznać, że nie udało mi się przełamać i zastosować maski na twarz pomimo ogromu jej zalet - zapach dla mnie był nie do zniesienia (niestety wywoływał u mnie nudności), ale efekty jej działania podziwiałam na skórze twarzy mojej bardziej odważnej koleżanki - po zmyciu maski skóra miała jednolity koloryt, wyglądała świeżo, w dotyku była bardzo gładka, miękka i chłodna, a co bardzo istotne bardzo skutecznie obkurczała rozszerzone pory na skórze (dla jasności dodam że koleżanka miała skórę dość suchą, z pojedynczymi rozszerzonymi naczynkami w okolicy nosa i dość mocno rozszerzonymi porami na policzkach, nie miała wykwitów trądzikowych). Wracając do mnie - pomimo dość nieprzyjemnego zapachu nie mogłam odpuścić sobie wypróbowania działania spiruliny na własnej skórze - zdecydowałam się więc na wykonanie serii zabiegów ujędrniających na brzuch (ta okolica ciała była wystarczająco daleko od twarzy :-). Zabieg wykonywałam raz w tygodniu, przez 5 lub 6 tygodni i muszę przyznać, że byłam bardzo zadowolona z efektu (w tamtym czasie nie zależało mi na działaniu wyszczuplającym - i tak byłam szczupła, ale głownie na ujędrnieniu i uelastycznieniu skóry brzucha, bo niestety nie pracowałam nad mięśniami tej okolicy). Skóra po serii zabiegów była bardziej napięta, jędrna i elastyczna - czyli wszystko to na czym mi wtedy zależało. Zabieg był prosty: najpierw peeling, następnie wmasowanie ampułki z koncentratem z alg oraz nałożenie maski ze zmikronizowanej spiruliny (spirulina rozpuszczona w wodzie demineralizowanej), na to nałożona była folia (taki pseudo body wrapping) - tak leżałam 20- 30 minut. Po tym czasie maska była zmywana, a na skórę nakładałam krem lub balsam o działaniu ujędrniającym. W ostatnich kilku latach jeszcze kilkakrotnie miałam do czynienia z maseczką ze spiruliny (na ciało) i muszę przyznać, że zawsze po jej zastosowaniu wygląd skóry ulegał znacznej poprawie (mimo, iż były to zabiegi raczej jednorazowe niż w serii), a obecnie coraz częściej zastanawiam się nad ponownym wykonaniem serii zabiegów na ciało z okładami ze spiuliny wykorzystując body wrapping. Efekt działania można by też wzmocnić nakładając wcześniej serum lub ampułkę i wykonując zabieg Derma Rollerem.

A jakie są Wasze opinie na temat stosowania maski lub okładów body wrapping ze spiruliną?