Pomiar nawilżenia skóry
Korneometr
Korneometr jest urządzeniem do badania stopnia nawilżenia w warstwie rogowej naskórka. W badaniu korneometrem wykorzystuje się zjawiska pojemności cieplnej i półprzewodnictwa elektrycznego (w środowisku o dużym nawodnieniu przewodnictwo prądu jest większe, a jego opór maleje). Wyniki badania podawane są w jednostkach względnych (im niższa jest wartość tym mniejsze jest nawilżenie skóry danego obszaru). Żeby wynik badania był wiarygodny skóra musi być do badania odpowiednio przygotowana, tzn. dokładnie oczyszczona, gdyż pozostałości makijażu i kosmetyków mogą w istotny sposób wpłynąć na wynik badania (zafałszować go) np. kosmetyki zawierające silikony tworzą na powierzchni skóry bezwodny niewidoczny dla oka film, który cechuje niskie przewodnictwo elektryczne. Ze względu na niskie koszty badania urządzenie to jest dosyć często stosowane do oceny rodzaju cery w gabinetach kosmetycznych oraz do oceny (monitorowania) skóry przed i po zastosowaniu kosmetyków czy leków miejscowych (w postaci kremów czy maści).
Tewametr (ewaporimetr)
Aparatura ta ocenia TEWL (przeznaskórkową utratę wody), który jest parametrem niezwykle istotnym w ocenie nawilżenia skóry. Podczas badania ewaporimetrem można także ocenić SSWL (przezskórną utratę wody po okluzji). Tewametr składa się z cylindrycznej sondy połączonej z aparaturą pomiarową. Sonda zaopatrzonej w dwa czujniki do pomiaru wilgotności (higrometr) oraz temperatury (termometr). Im wyższa wartość TEWL tym bardziej bariera naskórkowa jest osłabiona, co ma miejsce w wielu stanach zapalnych skóry czy atopii (AZS). Zupełnie odmiennie zachowuje się skóra starcza, która także bardzo często jest bardzo sucha - przerost warstwy rogowej (hiperkeratoza) często powoduje zmniejszoną przeznaskórkową utratę wody, ponadto wraz z wiekiem obserwuje się zmniejszoną aktywność gruczołów potowych. Często odwodnienie skóry łączy się z ogólnym odwodnieniem co związane jest ze zmniejszoną podażą płynów.
Ważne! Duży wpływ na badanie mają czynniki zewnętrzne (warunki panujące w pomieszczeniu w którym przeprowadzamy badanie). Aby wynik był wiarygodny kolejne zaplanowane pomiary powinny odbywać się w powtarzalnych warunkach (zarówno wilgotności jak i temperatury powietrza). Oczywiście jak przed każdym tego typu badaniem skóra musi zostać dokładnie oczyszczona (nie może zawierać resztek kosmetyków/makijażu).
D - squame
Metoda D - squame nie ocenia stopnia nawilżenia lecz stopień wysuszenia skóry. W badaniu tym wykorzystywana jest ocena grubości warstwy zrogowaciałej, która jest bardzo mocno związana ze stopniem nawilżenia. Badanie d- squame polega na automatycznym przyklejaniu do naskórka foliowych dysków (wielkość 6-22 mm) - jedna strona jest klejąca. Dysk jest przyklejany ze stałym naciskiem. Następnie foliowy krążek jest odrywany, a urządzenie analizuje dysk pod kątem ilości łusek rodowych przyczepionych do foli i porównuje je z wzorem. Im więcej łusek tym bardziej przesuszona skóra. Badanie to jest też pomocne w ocenie skuteczności preparatów/ zabiegów złuszczających oraz wygładzających skórę.
Stopień przetłuszczania się skóry
Sebumetr
Metoda ta pozwala na ocenę stanu natłuszczenia skóry i aktywności gruczołów łojowych głównie na twarzy i owłosionej skóry głowy. Aparatura podaje na wyświetlaczu wynik w odpowiedniej dla danego typu aparatu skali. Zasada działania sebumetru polega na pomiarze fotometrycznym przejrzystości pergaminowej taśmy, która podczas badania została przyciśnięta do skóry. Urządzenie analizuje taśmę nasiąkniętą tłuszczem, który był zgromadzony na powierzchni naskórka- ocenia przenikanie światła przez papier i wyświetla wynik. Sebumetr pozwala na określenie rodzaju cery i zdiagnozowaniu łojotoku skóry twarzy i owłosionej skóry głowy. Podobnie jak w przypadku poprzednich badań skóra musi być dokładnie oczyszczona nie powinna zawierać resztek kosmetyków.
Sebutape
Sebutape to metoda alternatywna dla ebumetru, która pozwala na analizę rozmieszczenia gruczołów łojowych i wydzielania łoju. Do skóry przykleja się specjalny film polimerowy, który odkleja się po czasie 1-3 h. Lipidy powodują, że taśma staje się przeźroczysta i następnie poddaje się tę taśmę analizie np. wzrokowej.
Pomiar gładkości powierzchni skóry
Profilometria pośrednia
Profilometria pośrednia pozwala ocenić gładkość skóry i głębokość zmarszczek. Na początku wykonuje się silikonowy odcisk powierzchni naskórka, a następnie pod mikroskopem elektronowym ocenia się rzeźbę skóry (trójwymiarowy obraz), analizując cienie powstałe w ukośnym świetle lub wykorzystując światło lasera.
Profilometria bezpośrednia
Profilometria bezpośrednia to badanie mikrotopograficzne skóry, które pozwala ocenić gładkość powierzchni skóry i głębokość zmarszczek. Badanie polega na przyłożeniu głowicy urządzenia (komputera) wyposażonej w kamerę bezpośrednio do powierzchni skóry. Obraz emitowany z głowicy jest widoczny na monitorze i przeliczany w wartościach względnych. Badanie to jest mniej dokładne i mniej powtarzalne wyniki niż profilometria bezpośrednia.
Przy pomocy profilometrii można ocenić stopień wpływu czynników zewnętrznych na powierzchnię skóry.
Pomiar elastyczności i rozciągliwości skóry
Kutometr
Kutometr jest wykorzystywany do kosmetologicznej oceny zaawansowania procesów starzenia się skóry. Kutometr służy do pomiaru właściwości mechanicznych skóry (czyli rozciągliwości i wiskoelastyczności). Urządzenie składa się z sondy pomiarowej, która w czasie badania zasysa skórę do otworu sondy. Podczas badania ocenie podlegają stawiany opór, maksymalne odkształcenie oraz elastyczność i napięcie powierzchniowe złapanego przez sondę fałdu skórnego. Oczywiście skóra nawilżona jest bardziej elastyczna i mniej sztywna od suchej, zaś skóra bogata w kolagen jest bardziej elastyczna i ulega odkształceniu na krótszy czas. Wyniki pomiarów są uzależnione m.in od płci, wieku, oraz wielkości obszaru skóry oraz okolicy poddanej badaniu.
Twistometr
Twistometr to urządzenie które wprowadza skórę w ruch obrotowy, jednocześnie dokonujące pomiaru: oporu jaki stawia skóra, stopnia zdeformowania oraz czasu powrotu skóry do stanu sprzed badania. Podczas badania można ocenić m.in zmiany strukturalne kolagenu elastyny w skórze starzejącej się na skutek promieniowania UV. Twistometr wykorzystuje się także do badania skuteczności preparatów kosmetycznych.
Ekstensjometr
Za pomocą ekstensjometru można ocenić elastyczność skóry. Jest to aparat złożonych z dwóch oddalonych od siebie płytek. Podczas badania rozciągając płytki na boki ocenia się elastyczność skóry biorąc pod uwagę dwa współczynniki: użytą do rozciągania siłę oraz procent uzyskanego rozciągnięcia skóry. Badanie to pozwala ocenić stan i jakość obecnego w skórze kolagenu.
Pomiar odczynu skóry
Pehametr
Pomiar pH skóry przy użyciu pehametru wymaga odpowiednich warunków zewnętrznych (w pomieszczeniu w którym wykonujemy badania temperatura nie może przekraczać 23 C, a wilgotność powinna być poniżej 65%). Urządzenie składa się z elektrody znajdującej się w szklanej sondzie, która jest przykładana do powierzchni skóry. Badanie to pomaga w ocenie stosowanych kosmetyków, a szczególnie środków myjących - czasami dowiadujemy się, że konieczne jest zastosowanie substancji zakwaszającej środowisko naskórka, a także przy produkcji kosmetyków, które nie powinny zmieniać lekko kwaśnego pH skóry.
Ocena zabarwienia skóry
Kolorymetr (meksametr, chromametr)
Przy pomocy kolorymetru można dokonać oceny stopnia zabarwienia skóry. Za kolor skóry odpowiedzialny jest głownie barwnik - melanina. Kolorymetr jest urządzeniem w postaci sondy, która emituje na skórę światło o odpowiedniej długości fali. Oczywiście światło część światła ulega absorpcji przez melaninę (i hemoglobinę również), natomiast dokonuje pomiaru światła odbitego od skóry. Metodę tą wykorzystuje się do oceny zmian naczyniowych oraz przebarwień.
Lampa Wooda
Lampa Wooda ma zastosowanie w ocenie/diagnostyce zmian barwnikowych np. melasmy (można ocenić ich głębokość) oraz w diagnostyce infekcyjnych chorób skóry. Działanie lampy Wooda polega na wykorzystaniu do celów diagnostycznych promieniowania ultrafioletowego - emituje światło UVA 386 nm. Emisja UV przez filtr niklowo- potasowy nadaje mu właściwości fluorescencyjne. Badanie Lampą Wooda to diagnostyka w ciemnym polu widzenia (wykonujemy w zaciemnionym pomieszczeniu), którą wykorzystuje się do diagnostyki chorób skóry oraz oceny głębokości przebarwień posłonecznych (melasma) - te które są zlokalizowane głębiej w mniejszym stopniu odbijają światło w porównaniu z tymi powierzchownymi, dlatego w badaniu widoczne są jako jaśniejsze. Przed wykonaniem badania skóra powinna być dokładnie oczyszczona. Przed zastosowaniem lampa Wooda powinna zostać rozgrzana (około 3 min). Podczas badania lampę trzymamy w odległości około 20 cm od skóry (twarzy) pacjenta.
W zależności od rodzaju cery lub schorzeń występują różne kolory odbicia:
- skóra normalna - kolor niebieskofioletowy
- skóra sucha, odwodniona - bardzo słaba fluorescencja;
- skóra odpowiednio nawodniona - ciemnoniebieski kolor;
- skóra tłusta - odbicie w kolorze prawie czarnym;
- zmiany grzybicze - bardzo silna fluorescencja;
W zależności od rodzaju cery lub schorzeń występują różne kolory odbicia:
- skóra normalna - kolor niebieskofioletowy
- skóra sucha, odwodniona - bardzo słaba fluorescencja;
- skóra odpowiednio nawodniona - ciemnoniebieski kolor;
- skóra tłusta - odbicie w kolorze prawie czarnym;
- zmiany grzybicze - bardzo silna fluorescencja;
Diaskopia
Diaskopia jest dużo prostszą, ale też mniej dokładną od poprzednich metodą badania koloru skóry. W badaniu wykorzystuje się szklaną, przeźroczystą szpatułkę, którą przyciskamy do powierzchni skóry. Dociśnięcie skóry powoduje odpływ krwi z tego miejsca i chwilowe zblednięcie skóry. Badanie to pozwala na ocenę stanu naczyń krwionośnych np. w obrębie jakiejś zmiany. Oczywiście jeśli widzimy podczas ucisku szpatułką czerwone zmiany to są to niewątpliwie uszkodzone naczynia krwionośne.
Inne metody diagnostyczne skóry
Dermatoskopia
Dermatoskopia polega na oglądaniu powierzchni skóry w dużym powiększeniu. Do badania wykorzystuje się urządzenie zwane dermatoskopem (lampą dermatologiczną). Dermatoskop jest zbudowany ze źródła światła (podświetlenie od spodu) oraz jedno- lub dwuokularowych systemów optycznych (duże szkło powiększające dzięki któremu obraz powiększany jest 10 -cio lub 20 - sto krotnie). Lampa umocowana jest na statywie co ułatwia ustawienie bezpośrednio na zmianę która chcemy obejrzeć. Płyn immersyjny poprawia przejrzystość obrazu oraz wyrównanie powierzchni kontaktu cylindra optycznego ze skórą. Urządzenie to wykorzystuje się do oceny różnych zmian skórnych (np. barwnikowych, naczyniowych). Oczywiście dokładność diagnostyczna w dużej mierze jest uzależniona od doświadczenia klinicznego lekarza (w przypadku zmian barwnikowych wynosi 75-80%). Niektóre dermatoskopy umożliwiają także dokumentację fotograficzną (zdjęcie powiększonych struktur), która jest przydatna w analizie porównawczej zmian skórnych. Wideodermatoskopia pozwala ponadto na ocenę ryzyka atypii znamion barwnikowych (ocenia równomierność rozłożenia barwnika w znamieniu, zabarwienie czy też kształt granicy).
Diagnostyka ultradźwiękami
Badania z użyciem aparatów ultradźwiękowych (USG) z głowicami o wysokich częstotliwościach wykorzystuje się do obserwacji skóry zarówno chorej jak i zdrowej. Cenną zaletą diagnostyki ultradźwiękami jest jej bezinwazyjność, która w niektórych przypadkach pozwala uniknąć blizn jakie powstają np. po biopsji (ale nie we wszystkich przypadkach - czasami biopsja jest konieczna). W kosmetyce badanie to jest szczególnie przydatne w ocenie rozległości, nasilenia i zaawansowania cellulitu. W dermatologi pozwala określić wielkość guzków skórnych czy nacieków zapalnych. Pozwala też rozpoznać przyczynę starzenia skóry tzn. czy jest to starzenie związane wraz z wiekiem czy wykazuje cechy starzenia słonecznego (na podstawie obrazu włókien kolagenu i elastyny).
Dermografizm
Dermografizm jest badaniem oceniającym wrażliwość skóry. Do badania wykorzystujemy plastikową szpatułkę, którą rysujemy po skórze (badanym obszarze). W miejscu "rysowania" powstają czerwone ślady jest to zjawisko normalne. Jednak długie utrzymywanie się zaczerwienienia świadczy o nadwrażliwości skóry. Jeśli w miejscu drażnienia pojawią się ślady zbielenia (nie jest to zjawisko fizjologiczne), to może to świadczyć np. o atopowym zapaleniu skóry. Dermografizm jest badaniem prostym, a co ważniejsze bardzo przydatnym. Pozwala nam sprawdzić wrażliwość na działanie czynników zewnętrznych.
Fotografia kliniczna
Metoda ta polega na wykonaniu przy użyciu dobrego aparatu cyfrowego (lub kamery) zdjęcia skóry (fotografii klinicznej), na której są uwidocznione zmiany na skórze np. przebarwienia, odbarwienia, drobne zmarszczki lub zmiany naczyniowe. Programy komputerowe umożliwiają dokładną segregację materiału badawczego według różnych kryteriów w celach m.in archiwizacyjnych czy porównawczych.
Na wygląd skóry wpływają zarówno czynniki zewnętrzne jak i wewnętrzne. Przykładowo w czasie ciąży na twarzy może pojawić się ostuda (przebarwienia w postaci szarobrunatnych plam), zaś w czasie miesiączki zmniejsza się odporność organizmu pojawiają się więc liczniej wykwity skórne, a także dochodzić może do zaostrzenia przebiegu trądziku pospolitego i różowatego, częściej też pojawia się w tym czasie opryszczka.
Szara, sucha i zmęczona cera, a także łamliwe włosy (cienkie, bez połysku) i paznokcie mogą być spowodowane nieodpowiednim odżywianiem lub brakiem (niedoborem) witamin. O tych i innych zmianach na skórze na skutek czynników zewnętrznych i wewnętrznych napiszę w osobnym poście.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz