Trądzik różowaty
Trądzik różowaty jest dość łagodną, ale niestety szpecącą chorobą skóry. Przebieg choroby jest przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji. Choroba ta czterokrotnie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Rosacea nigdy nie występuje u dzieci przed osiągnięciem dojrzałości płciowej, a dotyka głównie kobiet w średnim wieku (między 30 a 50 rokiem życia) o jasnej karnacji (jasne włosy i oczy) - wyjątkowo może wystąpić wcześniej (około 25 roku życia). Często wstępem do trądzika różowatego jest wzmożona reaktywność naczyniowa skóry. Pierwsze objawy postaci labilnej rumienia powstają około 20 roku życia, natomiast pierwsze zmiany naczyniowe najczęściej zaczynają być widoczne około 30 roku życia. Stan ten określa się jako prerosacea.
Trądzik różowaty występuje w następstwie zaburzeń naczynioruchowych na twarzy (bardzo rzadko dotyczy owłosionej skóry głowy, okolicy za uszami, szyi, czy dekoltu), a podłożem na którym się rozwija na ogół jest skóra łojotokowa. Nasilenie łojotoku jest uzależnione od tego jaki rodzaj cery posiada osoba dotknięta chorobą (bardzo znaczne nasienie łojotoku gdy występuje na podłożu cery tłustej, a rzadko minimalne nasilenie - gdy podłożem jest cera sucha). Na początku pojawia się napadowe zaczerwienienie pod wpływem emocji, zmian temperatury, pikantnych posiłków i po spożyciu alkoholu.
Trądzik różowaty - przyczyny
Niestety jak dotąd przyczyna nie została jednoznacznie ustalona. Można jedynie wymienić czynniki usposabiające do jego wystąpienia:
- predyspozycje genetyczne;
- zaburzenia endokrynologiczne (hormonalne) szczególnie gruczołów płciowych - nie występuje przed osiągnięciem dojrzałości płciowej, zaostrzenie choroby obserwuje się w czasie trwania miesiączki i podczas menopauzy;
- alergie;
- nadciśnienie tętnicze;
- za jedną z możliwych przyczyn uważa się zaburzenia naczynioruchowe (objaw łatwego rumienienia się - wrażliwość układu nerwowego na czynniki zewnętrzne tj. promieniowanie UV, stres, wysoka temperatura, niesprzyjające warunki atmosferyczne, pikantne potrawy, alkohol, nieodpowiednie kosmetyki);
- pewną rolę może odgrywać czynnik bakteryjny (następuje poprawa po leczeniu antybiotykiem);
- dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (niedokwasota, nadkwasota, nieżyt żołądka, wrzody żołądka, obecność bakterii Helicobacter pyroli, uszkodzenie wątroby, zaparcia);
- przewlekła zakażenie roztoczem nużeńcem ludzkim Demodex folliculorum lub pewnym rodzajem drożdżaków
- istnienie ognisk zapalnych i zakaźnych w organizmie - szczególnie okres II trądziku - grudkowo- krostkowy (migdałki, zęby, uszy zatoki, układ rozrodczy - warto skonsultować się ze stomatologiem, laryngologiem i ginekologiem).
Trądzik różowaty - objawy
Objawy trądzika różowatego to: rumień, najpierw czasowy później długotrwały, teleangiektazje, grudki (skupione lub rozsiane), krostki (jasne i ciemnoczerwone), obrzęk twarzy, siny kolor skóry twarzy, przerost gruczołów łojowych (gł. na nosie). Często także rumienie na twarzy są pokryte drobnymi łuseczkami. Z czasem obserwuje się zgrubienie skóry policzków. Tak naprawdę to objawy są uzależnione od okresu choroby - są różne w zależności od tego z którym z 3 okresów mamy do czynienia.
Objawy podmiotowe to świąd, uczucie pieczenia, palenia i gorąca.Postacie kliniczne trądziku różowatego
Trądzik różowaty występuje w trzech okresach (różnią się one pod względem klinicznym). Są to:
- I okres - rumieniowy (stanowi ponad 80% przypadków rosacea) - rozpoczyna się on przemijającym zaczerwienieniem twarzy (pod wpływem takich czynników jak: silne emocje, stres, alkohol, gorące posiłki, ostre przyprawy, słońce, wiatr, mróz). Stopniowo zaczerwienienie staje się bardziej trwałe i na twarzy obserwujemy trwały rumień. Na skórze twarzy (zwłaszcza w części środkowej) obserwujemy liczne rozszerzone drobne naczynia krwionośne (teleangiektazje).
- II okres- grudkowo- krostkowy - w fazie tej pojawiają się okołomieszkowe wykwity ropne oraz grudki (właśnie ta faza najbardziej przypomina trądzik pospolity) oraz współistnieją zmiany naczyniowe. U osób z cerą suchą okres ten przebiega z występowaniem grudek (krostki praktycznie nie występują). W przypadku rosacea nie występują zaskórniki!!!
- III okres (rhinophyma) - okres przerostowy - występuje rzadko (jeśli już to najczęściej dotyczy starszych mężczyzn). W fazie tej obserwuje się duży przerost naczyń krwionośnych, tkanki łącznej i gruczołów łojowych - powstają zmiany guzowate w obrębie nosa. Skóra jest świecąca, widoczne są mocno rozszerzone ujścia gruczołów łojowych wypełnione łojem. Zmiany te dotyczą szczególnie skóry nosa. Pojawiają się także liczne rozszerzone naczynia krwionośne o sinofioletowym zabarwieniu (osoby te są często niesprawiedliwie posądzane o nadużywanie alkoholu)
Te trzy wyżej wymienione okresy rosacea nie zawsze występują kolejno. Choroba może zatrzymać się na okresie I lub II, ale może się tak zdarzyć (szczególnie u mężczyzn) że wystąpi III okres choroby, bez poprzedzających go okresów I i II.
Rosacea lupoides - jest odmianą trądzika różowatego, która objawia się wysiewem żółtobrunatnych guzków o dużej spoistości. W przypadku tym stosuje się objawowe leczenie, jednak warto jest ustalić i pozbyć się czynników zaostrzających tę dermatozę. Mogą to być m.in stres, gorące napoje i posiłki, używki (alkohol, papierosy, a także kawa). Ważna jest także ochrona skóry przed promieniowaniem UV.
Trądzik różowaty - lokalizacja zmian
Zmiany dotyczą twarzy, a szczególnie jej środkowej części (z przewagą okolic łojotokowych) i mają zazwyczaj symetryczny układ. Lokalizacja zmian w kolejności pojawiania się:
- nos (najczęściej choroba rozpoczyna się w tej okolicy);
- fałdy nosowo - policzkowe i policzki;
- broda;
- czoło;
- możliwe przesuwanie się objawów w okolice podszczękowe;
- czoło;
- możliwe przesuwanie się objawów w okolice podszczękowe;
Trądzik różowaty - rozpoznanie
Za rozpoznaniem rosacea przemawia:
- fazowość;
- wielopostaciowość zapalnych wykwitów;
- wzmożona nadpobudliwość naczyniowa;
- rozszerzenie naczyń;
- współistnienie objawów łojotoku;
- zaostrzenie (pogorszenie) w okresie wiosennym;
- ujemny wpływ gorąca i stresu;
- niska skuteczność leczenia;
- wiek pacjenta;
Przed postawieniem diagnozy należy wykluczyć inne choroby tj: trądzik pospolity, trądzik chlorowy, lupoid prosówkowy twarzy, zapalenie okołoustne, zakażenie roztoczem nużeńca ludzkiego (Demodex folliculorum), toczeń rumieniowaty.
Podobieństwa do trądzika pospolitego:
- II okres obecność grudek i krostek;
- podłoże skóra (okolice) łojotokowa;
Różnice:
- trądzik różowaty występuje u osób dojrzałych (ok 30 r życia), trądzik pospolity dotyczy głównie młodzieży;
- w trądziku różowatym brak jest zaskórników, natomiast cechą charakterystyczna trądziku pospolitego jest obecność dużej ilości zaskórników (zarówno otwartych jak i zamkniętych).
Powikłania Rosacea (trądziku różowatego)
Do najczęstszych powikłań rosacea należą powikłania oczne tzn. zapalenie spojówek, rogówki, zapalenie brzegów powiek, jęczmień. Na szczęście problemy z rogówką występują rzadko (do 5%). Najczęstszym z wymienionych powikłań jest zapalenie spojówek i brzegów powiek - powikłanie około 50% przypadków.
Czynniki nasilające objawy rosacea (trądzika różowatego)
Zmiany w trądziku różowatym nasilają się okresowo.
Czynniki, które mogą spowodować zaostrzenie objawów (postęp choroby) to:
- wzruszenia psychiczne (emocjonalne) i stres;
- wysoka temperatura (nasłonecznienie, solarium, przebywanie w pobliżu źródła ciepła);
- nagłe zmiany temperatury (np. przechodzenie z zimna do ciepłych pomieszczeń);
- stosowanie niewłaściwych preparatów kosmetycznych (powodujących podrażnienia);
- intensywne ćwiczenia fizyczne;
- korzystanie z sauny;
- kąpiel w basenie z chlorowaną wodą;
- spożywanie alkoholu;
- po spożyciu gorącego lub ostrego posiłku;
- zaburzenia żołądkowo - jelitowe;
- przewlekłe zaparcia;
- zaburzenia hormonalne;
- u kobiet obserwuje się zaostrzenie objawów choroby w czasie miesiączki, owulacji, ciąży i w okresie przekwitania;
Trądzik różowaty - leczenie. Jak leczyć trądzik różowaty?
Leczenie może prowadzić tylko lekarz i jest ono indywidualnie dobierane dla każdego pacjenta. Leczenie jest przewlekłe i wymaga ogromnego zdyscyplinowania pacjenta.
W zależności od okresu choroby i współistniejących dolegliwości stosuje się leczenie miejscowe i ogólne. Jeśli po konsultacji ze specjalistami (laryngologiem, stomatologiem, ginekologiem) okaże się że w organizmie znajdują się ogniska zakaźne (np. stany zapalne zatok, migdałków, zębów czy układu rozrodczego) to stosuje się wielomiesięczne kuracje antybiotykami (najczęściej są to tetracykliny) i po takim leczeniu na skórze pacjenta obserwuje się zazwyczaj dużą poprawę (dotyczy to głownie II okresu choroby - czyli fazy grudkowo- krostkowej). Często przy kuracji antybiotykowej zaleca się także podawanie witamin regulujących łojotok: C, B2, PP. W wielu przypadkach skuteczne jest także leczenie metronidazolem (zarówno ogólne jak i miejscowe). Jeśli lekarz stwierdzi zaburzenia hormonalne to może zalecić leczenie hormonalne (np. pigułki antykoncepcyjne) - w określonych przypadkach również obserwuje się dużą poprawę. W ciężkich przypadkach rosacea (zwłaszcza w II fazie - trądzik krostkowy) zaleca się leczenie retionoidami (podobnie jak przy trądziku pospolitym). Czasami zaleca się również stosowanie środków uspokajających.
Leczenie miejscowe rosacea jest trudne, ponieważ skóra jest bardzo wrażliwa i łatwo ulega podrażnieniom, najczęściej stosuje się maści z metronidazolem lub kwasem azelainowym, czasami skuteczne są maści z antybiotykami.
W leczeniu rosacea należy unikać stosowania kortykosteroidów.
W III okresie choroby (dotyka szczególnie mężczyzn) - leczenie polega na działaniu chirurgicznym- aby przywrócić normalny kształt nosa zaleca się ścięcie nożem chirurgicznym (elektrycznym) (pozostają po nim gładkie blizny), można też wykonać elektrokoagulację, dermabrazję lub zabieg laserem CO2.
Poza leczeniem farmakologicznym ważna jest również właściwa dieta i unikanie sytuacji, które mogą zaostrzać objawy trądziku, a także odpowiednia pielęgnacja skóry w domu oraz zabiegi wykonywane w gabinetach kosmetycznych.
Ogólne wskazania
Należy ściśle stosować się do zaleceń lekarza. Ponadto stosować odpowiednią dietę, a także unikać środków i sytuacji które powodują nasilanie się objawów. Ważna jest codzienna domowa pielęgnacja skóry. W I okresie po konsultacji z lekarzem warto skorzystać z zabiegów które proponują nam gabinety kosmetologiczne - prawidłowo dobrane i wykonane przynoszą dużą poprawę w stanie i wyglądzie skóry. W przypadku rosacea nie wolno! manipulować przy grudkach i krostkach (wyciskać, nacinać) - może to spowodować gwałtowne pogorszenie stanu choroby.Trądzik różowaty - jaka dieta przy trądziku różowatym?
Dieta powinna być lekkostrawna (nie obciążająca przewodu pokarmowego i wątroby).
Należy wykluczyć ostre przyprawy i alkohol.
Zaleca się unikanie spożywania bardzo gorących zup, jak również gorącej kawy i herbaty- powoduje to rozszerzenie naczyń i pojawianie się rumienia, a także unikania pokarmów ciężkostrawnych, tłustych.
Jakie kosmetyki stosować przy trądziku różowatym?
Pielęgnacja jest uzależniona głównie od rodzaju cery czyli podłoża na którym pojawił się trądzik różowaty (czy mamy do czynienia z cerą suchą czy tłustą), a polega głownie na łagodzeniu objawów. Ogólnie zalecenia pielęgnacyjne oraz zakazy są podobne jak w przypadku skóry naczyniowej. Pielęgnacja jest szczególnie ważna w pierwszym okresie choroby - ma wtedy działanie profilaktyczne. Ogólnie mówiąc stosuje się dermokosmetyki do skóry właściwej, które zmiękczają i nawilżają skórę ale nie niszczą jej bariery lipidowej.
Przy skórze suchej poleca się napar z kwiatu chabru, żel chabrowy, napar z prawoślazu i rumianku. Natomiast w pielęgnacji cery tłustej można stosować napar z szałwii, rumianku, sok z łopianu, oraz maść nagietkowo- cynkową (stosunek obydwu maści 1:1).
Pod żadnym pozorem nie należy używać do mycia twarzy mydeł, peelingów nieenzymatycznych i toników z zawartością alkoholu. Zaleca się stosowanie wody termalnej do spryskiwania twarzy. Bardzo ważne jest codzienne stosowanie preparatów ochronnych z filtrami UV - wysoki faktor (szczególnie zawierających filtry fizyczne, które odbijają promieniowanie UV) ponieważ skóra dotknięta rosace jest bardzo wrażliwa, a światło słoneczne zaostrza objawy choroby.
Składniki roślinne szczególnie te z dużą zawartością flawonoidów: hammamelis, malilot, wyciąg z rumianku, zielonej herbaty miłorzębu japońskiego, arniki górskiej, z kasztanowca, z ruszczyka kolczastego,z owoców cytrusowych oraz witaminy C, K ,PP - obkurczają naczynia krwionośne.
Składniki roślinne szczególnie te z dużą zawartością flawonoidów: hammamelis, malilot, wyciąg z rumianku, zielonej herbaty miłorzębu japońskiego, arniki górskiej, z kasztanowca, z ruszczyka kolczastego,z owoców cytrusowych oraz witaminy C, K ,PP - obkurczają naczynia krwionośne.
Pielęgnację skóry wrażliwej i naczyniowej opiszę dokładnie w jednym z kolejnych postów.
Trądzik różowaty - jakie zabiegi kosmetyczne są wskazane przy Rosacea?
Pielęgnacja w gabinecie powinna być prowadzona zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. Kosmetolog zawsze powinien ściśle współpracować z lekarzem dermatologiem- taka współpraca przynosi zawsze najlepsze rezultaty dla stanu skóry pacjentki. Zabiegi w gabinecie wykonuje się najczęściej w I okresie choroby lub po ustąpieniu objawów ostrych choroby.
W rumieniowym okresie trądziku różowatego w gabinecie kosmetycznym można wykonywać następujące zabiegi:
- masaż manualny (lekkie ruchy, głównie głaskanie) - poprawia stan ukrwienia miejscowego, wpływa na zmniejszenie nasilenia zaburzeń naczynioruchowych;
- drenaż limfatyczny;
- peeling enzymatyczny;
- maska algowa plastyczna (alginat);
- zabiegi łagodzące i wzmacniające kruche naczynka;
- galwanizacja - seria 10-15 zabiegów (czas trwania 5-20 minut, natężenie 1-5 mA);
- jonoforeza - szczególnie z witaminą C, wapniem oraz rutyną (uszczelnianie naczyń);
- ultradźwięki: sonoforeza (dobrze sprawdza się do wprowadzania substancji uszczelniających i obkurczających naczynia krwionośne) i peeling kawitacyjny;
- światłolecznictwo - w tym przypadku wykorzystuje się światło niebieskie o działaniu uspokajającym i łagodzącym pieczenie, hamuje rumień np. lampa Sollux z filtrem niebieskim lub lampa Minina z niebieską lub fioletową żarówka - seria 10-15 zabiegów (pierwsze naświetlenie około 5 minut - w kolejnych stopniowo zwiększa się czas i natężenie);
- IPL;
W przypadku trwałego rozległego rozszerzenia naczyń:
- elektrokoagulacja (zmiany rozległe);
- krioterapia podtlenkiem azotu;
- laser argonowy;
- elektroliza (pojedyncze zmiany);
- laserowe zamykanie naczynek;
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz