Apiterapia - leczenie miodem i nie tylko.

Apiterapia jest jedną z najstarszych naturalnych metod leczniczych i kosmetycznych. Znana jest od kilku tysięcy lat. Apiterapia to głównie leczenie przy pomocy miodu i innych produktów pszczelarskich (m.in. mleczko pszczele, pyłek kwiatowy, propolis). Stosowanie produktów pszczelarskich daje bardzo wiele korzyści, jednak przed zastosowaniem należy wykluczyć alergię na tego typu produkty (czasami zdarza się, że np. pyłki kwiatowe czy propolis podane doustnie u danej osoby są tolerowane, natomiast zastosowanie kosmetyków z ich zawartością uczula).

Pszczoła miodna

Nie sposób pisać o apiterapii bez kilku informacji na temat pszczoły miodnej, która tak naprawdę dostarcza nam (produkuje) produktów stosowanych w leczeniu i kosmetyce. Na początek kilka ciekawostek:

- pszczoły zbierają pyłek kwiatowy i nektar, które są ich pożywieniem, w ten sposób zapylając rośliny owadopylne, zbieranie nektaru odbywa się najczęściej w godzinach od 10 do 13 oraz około godziny 15 ej;

- po odwiedzeniu kwiatów przez pszczołę na jej owłosieniu bywa od kilku do kilkudziesięciu tysięcy pyłków, a dwa odnóża zawierają od 3 do 4 mln ziaren pyłku - w ciągu jednego dnia pszczoła zbiera od 100 do 400 g pyłku;

- główne produkty pszczół miodnych to m.in miód i wosk (miód jest gromadzony w plastrach zbudowanych z sześciokątnych woskowych komórek). Wosk jest materiałem budulcowym, natomiast miód jest gromadzony przez pszczoły, aby mogły przetrwać okres braku żywności;



- zawartość cukru w nektarze waha się od 5 do 70 %;

- rój pszczeli składa się z królowej matki, robotnic i trutni;

- pszczoły miodne (robotnice) żyją 38 dni latem i 6 miesięcy zimą, przez cały czas są posłuszne królowej (wysyła im sygnały chemiczne przy użyciu feromonów);

- królowe są większe, bardziej płodne i żyją nawet 10 razy dłużej niż robotnice;

- bezpośrednio po akcie kopulacyjnym trutnie umierają z powodu wynicowania aparatu kopulacyjnego i utraty dużej ilości energii. Trutnie nie pracują (nie zbierają pyłku ani nektaru), a ich jedynym zadaniem jest unasienienie królowej. Te które podczas lotu godowego zaplemnią królową giną, natomiast inne żyją  max do 50 dni.

- człowiek który drażni pszczoły naraża się na użądlenie. Żądło jest narządem obronnym pszczoły (powstaje na skutek modyfikacji narządów rodnych pszczoły) - znajduje się na końcu odwłoku i może zostać wprowadzone przez zagrożonego owada do ciała innego zwierzęcia - pszczoła po ukąszeniu (użądleniu) umiera (wraz z żądłem wyrywa ze swojego ciała wnętrzności).

- jad pszczeli zawiera feromony alarmowe, które są uwalniane w chwili żądlenia przez jedną pszczołę, mobilizują inne pszczoły do żądlenia;

- jad pszczeli może powodować obrzęk (utrzymujący się max do kilku dni), ale jest groźny tylko w dwóch przypadkach - po pierwsze dla osób uczulonych (nawet jedno ugryzienie może skończyć się wstrząsem anafilaktycznym, a nawet śmiercią, jeśli odpowiednio szybko nie zastosujemy leku), drugi przypadek to wiele użądleń w tym samym czasie (zagrożenie życia występuje u osoby dorosłej przy około 100 użądleniach);

- pszczoła jest jedynym zwierzęciem nazwanym rodzajowo, które występuje w Kodeksie Cywilnym;

Miód

Wzmacnia serce, koi nerwy, ożywia mózg, goi rany, a ponadto świetnie pielęgnuje skórę - jeden z najwspanialszych skarbów jakie dała nam natura. To właśnie miód.
W warunkach naturalnych miód wytwarzany jest głównie przez pszczoły właściwe (pszczoły miodne gromadzą miód w plastrze gdzie ulega dojrzewaniu) z  nektaru kwiatowego oraz wydzieliny mszyc (czyli tzw. spadzi- występującej na liściach drzew iglastych i liściastych). Miód to słodki produkt spożywczy (60 do 80% zawartości miodu to cukry proste), a kryje w sobie liczne właściwości odżywcze, lecznicze i pielęgnacyjne.
W zależności od surowca z jakie powstał miód dzielimy je na:
- miody nektarowe (kwiatowe) - mają jasny kolor (tylko nieliczne mają kolor brązowawy) i odznaczają się wyraźnym aromatem. Miody odmianowe (odbiera się z ula po przekwitnięciu danej rośliny miododajnej) są to m.in. miód rzepakowy, wrzosowy, gryczany, akacjowy, lipowy, koniczynowy, manuka (uzyskiwany w Nowej Zelandii z rośliny manuka), bławatkowy, malinowy, nawłociowy, mniszkowy, wielokwiatowy, cząbrowy. Dla diabetyków zaleca się miód akacjowy, lipowy lub gryczany (zawierają więcej fruktozy niż glukozy).
- miody spadziowe - dwa rodzaje miodów: ze spadzi liściastej i spadzi iglastej. Mają kolor ciemny z odcieniem zielonkawym i smak łagodny lekko żywiczny (ze spadzi iglastej) i żółtawym o specyficznym smaku (ze spadzi liściastej). Zawierają wiele substancji wspomagających leczenie w chorobach dróg oddechowych. Są jednymi z najdroższych miodów w Polsce (spadź nie występuje co roku, w niektórych rejonach Polski występuje raz na kilka lat). Naukowcy twierdzą, że ten rodzaj miodu jest najbardziej bogaty w antyoksydanty;
- miody mieszane (nektarowo - spadziowe lub spadziowo - nektarowe) - miody te odznaczają się przyjemnym smakiem i aromatem (dodatek spadzi decyduje o łagodniejszym smaku). Łączą w sobie smak i właściwości miodów nektarowych ze zwiększoną właściwością antybiotyczną miodów spadziowych.

Skład chemiczny miodu

fot. mahmoud99725

Miód składa się głównie z cukrów prostych: glukoza, fruktoza, maltoza. Składniki, które wpływają głównie na smak miodu to kwasy organiczne: glukonowy, cytrynowy i jabłkowy. Zasadniczą grupą, która decyduje o smaku i zapachu miodu są olejki eteryczne (wyodrębniono około 50 substancji aromatycznych). Barwa miodu uzależniona jest od obecności różnych barwników - najważniejszymi z nich są karotenoidy, a głównie beta karoten i ksantofil. Ważną rolę w miodzie spełniają białka, a dokładniej enzymy, które pochodzą z gruczołów ślinowych pszczół - najważniejsze wśród nich to inwertaza, alfa amylaza, beta amylaza, oksygenaza glukozy (podczas utleniania glukozy do kwasu glukonowego powstaje nadtlenek wodoru o właściwościach antyseptycznych). Miód zawiera także niewielkie ilości witamin głównie: A, B1, B2, B6, B12, C, kwas foliowy, kwas pantotenowy, biotyna oraz minerałów: potas, chlor, fosfor, magnez, wapń, żelazo, mangan, kobalt, a także acetylocholinę. Obecność ziaren pyłku w miodzie pozwala odróżnić miód naturalny od miodu sztucznego. Miód jest dość mocno kaloryczny: 100 g to około 330 kcal. Miód przechowywany w temperaturze do 10 C najlepiej w zaciemnionym miejscu zachowa swoje właściwości lecznicze nawet przez 25 lat. Przechowywanie w temperaturze 20 C skraca jego przydatność leczniczą o połowę w przeciągu 2 lat.

Krystalizacja miodu

Krystalizacja miodu zachodzi w każdym naturalnym miodzie i jest zjawiskiem naturalnym. Czas krystalizacji zależy głównie od rodzaju miodu (np. 3 dni miód rzepakowy, kilka miesięcy miód akacjowy), tzn. z czego został wyprodukowany oraz od stopnia dojrzałości miodu. Krystalizacja nie zmienia składu miodu, ani nie wpływa na jego właściwości odżywcze, lecznicze czy pielęgnacyjne. Ze względu na stopień krystalizacji wyróżnia się: patokę (miód płynny) i krupiec (miód skrystalizowany). W przemyśle stosuje się też proces odwrotny czyli dekrystalizację (aby przywrócić miód do postaci płynnej najlepiej podgrzać go do temperatury około 40 C - przy wyższych temperaturach 50 C miód tracić swoje właściwości lecznicze).

Aktywność biologiczna i leczenie miodem

- dzięki dużej zawartości cukrów prostych (glukozy i fruktozy) miód jest łatwo przyswajalny przez mięsień sercowy, wchłaniając się bezpośrednio z żołądka do krwi - cenny produkt odżywczych dla ludzi wyczerpanych pracą zarówno fizyczną jak i umysłową, przy długich chorobach, stanach wyczerpania;

- zawarta w miodzie acetylocholina obniża ciśnienie tętnicze krwi oraz wzmacnia skurcz i wydolność mięśnia sercowego oraz rozszerza naczynia wieńcowe;

- hamuje procesy miażdżycowe;

- pomaga w usuwaniu obrzęków pochodzenia zarówno sercowego jak i naczyniowego.

- działa antyseptycznie (dzięki powstawaniu nadtlenku wodoru), działanie bakteriobójcze (dzięki wysokiemu ciśnieniu osmotycznemu oraz zawartości olejków eterycznych i flawonoidów);

- działa przeciwzapalnie, odnawiająco, wykrztuśnie i antybiotycznie - bogaty w witaminę C i flawonoidy (antyoksydanty) ;

- zmniejsza obrzęk błon śluzowych dróg oddechowych i działa przeciwalergicznie;

- dobry na przeziębienia i problemy z gardłem;

- działa pozytywnie na układ pokarmowy - normalizuje czynności wydzielnicze i motorykę żołądka oraz pobudza motorykę jelit;

- wzmacnia czynności obronne i odtruwające wątroby;

- szybko wzmacnia siły odpornościowe organizmu i wzmaga apetyt (polecany dzieciom, osobom starszym i z przykrymi objawami przekwitania);

- koi nerwy, działa nasennie;

- wskazany dla dzieci (powyżej pierwszego roku życia), ze względu na jego pozytywny wpływ na rozwój umysłowy oraz zwiększenie odporności na choroby ( do 4 roku życia 7 g dziennie, od 5 do 12 lat 15 do 40 g dziennie).

Ważne!!! Pamiętaj o tym!!!
Miodu nie podajemy dzieciom do 1-ego roku życia ze względu na zawartość naturalnych bakterii - może zawierać przetrwalniki pałeczek jadu kiełbasianego Clostridium botulinum, może to doprowadzić do zachorowania na botulizm dziecięcy (zatrucie jadem kiełbasianym). Dla dzieci starszych i dorosłych obecność przetrwalników nie stanowi zagrożenia. Miód nie zawiera jadu kiełbasianego.

Działanie miodu na skórę

- miód ma właściwości nawilżające, rozjaśniające (rozjaśnia piegi i plamy) i uelastyczniające skórę (jest stosowany w wielu kosmetykach zwłaszcza do skóry suchej, normalnej i dojrzałej)
- przeciwdziała wypryskom skórnym;
- łagodzi zaczerwienienia i poparzenia słoneczne, podrażnienia, spierzchnięcia i odmrożenia;
- ma działanie przeciwzapalne, bakteriostatyczne i zmiękczające;

- ma działanie przeciwzapalne i odnawiające (regenerujące);

- oczyszcza rany z elementów martwiczych i produktów przemiany materii;

- przyspiesza proces gojenia (ziarninowanie) ran;

- zmniejsza ryzyko powstawania bliznowców;
- poprawiają barierę immunologiczną skóry;

- zaopatruje tkanki skórne w glukozę i inne substancje energetyczne (działanie odżywcze);

- częściowo przeciwdziała powstawaniu próchnic (wzrost bakterii hamowany jest przez nadtlenek wodoru obecny w miodzie);
- miód działa także odżywczo na zniszczone włosy (najlepiej zmieszany z olejem rycynowym, żółtkiem jaja i sokiem z cytryny). Odżywki i szampony na bazie miodu nawilżają i wzmacniają włosy, wygładzają ich powierzchnię, nadają im połysk i jedwabistą miękkość.

Miód w kosmetyce

Używany był już od starożytności przez osoby chcące mieć gładką i ładną cerę, ze względu na swoje działanie nawilżające, rozjaśniające, regenerujące i uelastyczniające skórę. pH miodu jest podobne do pH skóry (wynosi od 4,5 do 5,4). Miód znalazł szerokie zastosowanie w kosmetyce. Jest składnikiem mleczek, toników, balsamów, maseczek. Miód będący składnikiem kąpieli miodowej działa odprężająco, rozluźniająco, ponadto uelastycznia, wygładza, odżywia i odtruwa skórę. W kosmetyce największą sławą cieszą się: miód narboński o zapachu rozmarynu i miód prowansalski pachnący lawendą (melhydron - ekstrakt z miodu prowansalskiego poprawia zdolność skóry do wiązania wody, przyspiesza metabolizm komórkowy i pobudza mikrocyrkulację krwi w drobnych naczyniach krwionośnych skóry). Z naszych rodzimych miodów najlepszy jest miód rzepakowy i miód gryczany (dużo bioflawonoidów).

W dawnych czas miód stosowany był:
- do leczenia chorób;
- do odkażania ran;
- w kuracjach wzmacniających;
- w kuracjach odmładzających;
- do konserwacji produktów roślinnych i zwierzęcych;

Ciekawostki:

W grobowcach faraonów znaleziono miód którego wiek szacowano na 5500 lat i nadawał się on do spożycia.

Jedna pszczoła w ciągu swojego życia produkuje mniej więcej niż jedną łyżeczkę miodu. Aby wytworzyć 1 kg miodu pszczoły muszą przysiąść na kwiatach lub liściach około 4 miliony razy.

Mleczko pszczele

Mleczko pszczele jest wydzielane przez gruczoły gardzielowe młodych pszczół robotnic. Służy ono głównie do karmienia larw pszczół robotnic i trutni przez pierwsze 3 dni życia.
Mleczko pszczele ma kwaskowaty i cierpki smak. Skład mleczka pszczelego: białka (5 x więcej niż krowie mleko), enzymy, witaminy (najwięcej z gr. B i kwas pantotenowy), hormony płciowe, substancje bakteriobójcze oraz ponad 20 pierwiastków (wszystkie biopierwiastki ważne dla człowieka).
Mleczko pszczele może powodować bezsenność. Najczęściej stosowane w postaci emulsji (rozpuszczone w 40% alkoholu) - podaje się je w kroplach według zaleceń (najczęściej 2 razy dziennie po 15 kropli przez 2 miesiące i robi się przerwę). Występuje też w formie tabletek do ssania. Jest stosowane w kuracji wzmacniającej. Wzmaga odporność, usuwa zmęczenie i pobudza apetyt.
W czasie kuracji mleczkiem pszczelim nie należy spożywać alkoholu!

Mleczko pszczele w kosmetyce - najczęstsze zastosowanie

- składnik kremów odżywczych i wzmacniających oraz dla skóry starzejącej się;

- stosowane jako czynnik nawilżający skórę;

- wygładza i polepsza ukrwienie skóry;

- stosowany jako czynnik rewitalizujący nadający skórze jędrność, elastyczność i świeży wygląd;

Przeciwwskazania do stosowania mleczka pszczelego:

- choroby nowotworowe;

- ostre choroby alergiczne;

- choroba Addisona;

Należy wykluczyć uczulenie na mleczko pszczele, ponieważ u osób uczulonych może dojść do silnej reakcji alergicznej (nawet do powstania wstrząsu).

Działania uboczne:
- mogą wystąpić zaburzenia żołądkowo- jelitowe;
- przy stosowaniu na skórę - na początku może spowodować zaostrzenie zmian;

Pyłek kwiatowy i pierzga

Pyłek kwiatowy wytwarzany przez roślinny nasienne jest zbierany przez pszczoły, podczas przenoszenia pyłek ulega zmieszaniu ze śliną lub nektarem. W ulu pyłek zostaje zakonserwowany i złożony w komórkach plastra (jako pierzga). Pyłek ma w składzie około 250 substancji, pierzga nieco mniej (skład zależy głównie od miejsca pochodzenia).

Działanie pyłku kwiatowego:

- poprawiają ukrwienie mózgu, a tym samym zwiększają sprawność umysłową (zwłaszcza pyłki z gryki);
- stymuluje organizm, przywraca utracone siły (np. na skutek choroby, wieku, czy przemęczenia);
- działają pozytywnie w zaburzeniach prostaty (gruczołu krokowego);
- wiosenne pyłki z sadów oraz pyłek rzepakowy i grykowy wykazują najsilniejsze działanie;

Pyłki kwiatowe w kosmetyce

Pyłki kwiatowe rzadko są składnikami kosmetyków, ponieważ łatwo uczulają. Jeśli już są stosowane, to najczęściej w kosmetykach odżywczych i rewitalizujących. Pyłek zapobiega wypadaniu włosów i polepsza ich wzrost. Jeśli nie macie uczulenia to można przygotować sobie maseczkę upiększająco - wzmacniającą wykorzystując świeży pyłek (około 30 g), pozostałe składniki to miód (2 łyżki stołowe), żółtko (1 szt), ser twaróg (1 łyżka) - wszystkie składniki wymieszać i zaaplikować na oczyszczoną skórę na około 25 minut, po tym czasie zmyć letnią wodą.

Kiedy stosowanie pyłków jest wskazane:

- w zaburzeniach lub chorobach żołądka, wątroby czy jelit;
- regeneruje siły u osób w podeszłym wieku i osób bo ciężkich chorobach;
- pobudza apetyt i poprawia samopoczucie;
- w nerwicach;
- w przypadku miażdżycy;
- jako środek wzmacniający;
Najlepiej stosować w postaci mieszaniny pyłków wielokwiatowych.
Najczęściej występują w postaci proszku, który miesza się z wodą, sokiem czy też dodaje do miodu lub konfitury. Stosować zgodnie z zaleceniami.

Pyłki podawane doustnie uczulają rzadziej niż zastosowane na skórę w kosmetykach. Jednakże należy zachować szczególną ostrożność w stosowaniu doustnym pyłków :
- w ciąży (bezpieczniej nie stosować);
- w chorobach i niewydolności nerek;
- u osób, które mają skłonność do występowania biegunek;

Propolis (kit pszczeli)

Kit pszczeli jest to substancja żywiczo- balsamiczna, która służy do wypełniania otworków i szczelin w ulu, oraz do pokrywania szczelną warstwą wnętrza ula. Dzięki kitowi pszczoły jako jedyne z owadów, wolne są od wszelkich bakterii i wirusów (a ule są często bardziej sterylne niż nowoczesne szpitale). Propolis jest substancją złożoną (zawiera ponad 200 składników) zbieraną przez pszczoły z pączków drzew. Najwięcej najlepszego kitu dostarczają: osika, topola, brzoza, świerk, sosna, jodła, jawor i kasztan. Najlepszej jakości jest kit zbierany przez pszczoły w godzinach popołudniowych.

Główne składniki propolisu:

- związki lipidowo woskowe, wosk, terpeny, węglowodany, białka, enzymy;
- witaminy z gr. B (B1, B2, B6, PP, H), A, C, D, E;
- minerały: wapń, magnez, mangan, cynk, miedź, żelazo, krzem, kobalt, selen, glin;

Działanie propolisu:

- osłania wątrobę przed toksynami;
- obniża ciśnienie krwi;
- zmniejsza kruchość naczyń krwionośnych;
- przyspiesza regenerację tkanek;
- działanie antybiotyczne (składnik maści i kremów przyspieszających gojenie się oparzeń i ran);
- antyseptyczne i dezynfekujące;
- przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwpierwotniakowe);
- uśmierza ból (działanie anastezyjne - tak twierdzą stomatolodzy)
- zwiększa odporność organizmu;
- pozytywnie wpływa na mięśnie (zwiększa kurczliwość);
- wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne;
- wykazuje działanie antyoksydacyjne;

Propolis stosowany jest w pielęgnacji skóry zanieczyszczonej i trądzikowej.

Propolis stosuje się najczęściej w następujących przypadkach:

- zmiany skórne i choroby skóry (np. trądzik, leczenie ran, egzema, owrzodzenia, liszaj, poparzeń, odleżyn, stanów zapalnych naskórka i uszkodzeń popromiennych skóry);
- stosowany w postaci plastrów do leczenia odcisków oraz guzów;
- choroby jamy ustnej, gardła i krtani;
- choroby nosa i uszu;
- choroby przewodu pokarmowego;
- choroby układu krążenia;
- choroby reumatyczne;

Propolis uczula rzadziej niż mleczko pszczele. Często osoby uczulone na propolis to osoby uczulone na jad pszczeli, osoby z alergiami skórnymi oraz osoby z chorobami dróg oddechowych (np. astma).
Przed zastosowaniem warto wykluczyć uczulenie, ponieważ przy silnych reakcjach alergicznych możliwe jest wystąpienie wstrząsu anafilaktycznego!

Przy przyjmowaniu propolisu doustnie może pojawić się:

- skłonność do biegunek;
- stany zapalne ust i dziąseł;

Objawy skórne o charakterze alergicznym na propolis:

- zaczerwienienie skóry;
- świąd skóry;
- pojawienie się stanów zapalnych o różnym nasileniu;

Kolmenol

Jest to wyciąg ze śliny pszczoły. Ma działanie bakterio i wirusobójcze. Ponadto uspokaja skórę.

Jad pszczeli (apitoksyna)

Jad pszczeli wytwarzany jest przez pszczoły robotnice i matki w 2 gruczołach jadowych umieszczonych na odwłoku. W skład jadu wchodzi około 50 substancji np. 40 do 50% mellityna (białko - działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne), a także adolapina, neurotoksyna, histamina, dopamina, enzymy. Jad pszczeli jest dobrze rozpuszczalny w wodzie i kwasach, odporny na niską i wysoką temperaturę, ma pH od 5 do 5,5. W czasie użądlenia pszczoła wprowadza 0,012 mg jadu.
W większości przypadków reakcja na użądlenie ogranicza się do obrzęku i bólu, ale u osób uczulonych nawet jedno użądlenie może zakończyć się tragicznie.
Jad powoduje u ludzi dwa typy reakcji:
- miejscową - w miejscu użądlenia tj. ból, obrzęk, przekrwienie;
- ogólną - jest to uzależnione od osobniczej wrażliwości na jad pszczeli, występuje z różną siłą, aż do wstrząsu anafilaktycznego włącznie (trudności w oddychaniu, zapaść, może prowadzić do śmierci).
U osób dorosłych powyżej 100 użądleń może być niebezpieczne dla zdrowia (może następować duża toksemia). Ponad 500 ukąszeń jest śmiertelne.

Działanie jadu pszczelego:

Wykazuje działanie: przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne, napotne, moczopędne. Zwiększa produkcję kortyzonu, silny przeciwutleniacz, działanie przeciwreumatyczne, stymuluje mechanizmy obronne przeciwko chorobie (czynnik immunostymulujący)

Zastosowanie apitoksyny w leczeniu

Jad pszczeli był i jest nadal stosowany w medycynie naturalnej do leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów (działanie przeciwzapalne), chorób reumatycznych, dny moczanowej, neuralgii i stwardnienia rozsianego.
Przed zastosowaniem nalewki, czy zastrzyków z jadem pszczelim najlepiej wykonać testy alergiczne w celu wykluczenia lub potwierdzenia uczulenia. Tak jest najbezpieczniej. Powinno odbywać się to pod kontrolą lekarza. Maści, żele z apitoksyną jeśli chcecie stosować na własną rękę to wcześniej należy przeprowadzić przeprowadzić próbę uczuleniową (odrobinę maści rozsmarować na przedramieniu i odczekać 24 godziny - po tym czasie obejrzeć skórę, jeśli nie ma żadnych objawów uczulenia to można zastosować).  Oczywiście u osób u których uczulenie występuje nie wolno stosować tego typu środków.

Oczywiście kosmetologia (nie chcąc być w tyle za medycyną) też postanowiła wykorzystać jad pszczeli, a niektórzy porównują jego działanie do botoksu. Póki co niewiele jest niezależnych badań klinicznych, które potwierdzałyby jego działanie anty- aging. Co ważniejsze należy pamiętać że jest silnym alergenem. Kremy tego typu mają poprawiać elastyczność skóry, ujednolicać koloryt, ujędrniać, wygładzać drobne linie i zmarszczki, poprawiać nawilżenie, pobudzać skórę do produkcji kolagenu i elastyny, skóra ma być rozświetlona i odżywiona.
Brzmi to wszystko pięknie, ale dopóki nie będzie potwierdzonego działania to zastanawiam się czy warto ( 1 g jadu od producenta z Nowej Zelandii kosztuje ponad 300 dolarów). No i mnie osobiście trochę przeraża toksyczność i możliwość wystąpienia uczulenia. Jestem pewna, że bez wykonania testów alergicznych nie zdecydowałabym się na takie testowanie, a Wy co o tym myślicie?