Zastosowanie lamp z promieniowaniem podczerwonym - Lampa Sollux i Lampa Minina.

Jednymi z wielu urządzeń, które wykorzystywane są podczas zabiegów w gabinetach kosmetycznych są lampy emitujące promieniowanie podczerwone. Promieniowanie to jest emitowane przez dwie grupy urządzeń. Pierwsza grupa to tzw. nieświetlne generatory podczerwieni, czyli urządzenia emitujące wyłącznie promieniowanie podczerwone, zaś drugą grupę tworzą urządzenia (lampy terapeutyczne), które emitują promieniowanie podczerwone i światło widzialne (tzw. świetlne generatory podczerwieni).

Wskazania do stosowania lamp z promieniowaniem podczerwonym (IR)

Głównym wskazaniem do stosowania lamp z promieniowaniem podczerwonym są: przewlekłe i podostre stany zapalne: skóry, stawów, tkanek miękkich, zapalenia okołostawowe, trądzik, odmrożenia, a także nerwobóle, ból i nacieki po wstrzyknięciu leków, trudno gojące się rany, czyraki, blizny (ale nie świeże), w stanach po przebytym zapaleniu skóry i tkanek miękkich bakteryjnego pochodzenia oraz oparzenia promieniami nadfioletowymi (UV) i diatermią krótkofalową.
Zabiegi tego typu lampami mogą także przyspieszać ustępowanie zmian skórnych w przebiegu niektórych chorób zapalnych tj. np. półpasiec czy odra.
Naświetlanie lampami z promieniowaniem podczerwonym można także zastosować przed wykonaniem masażu (rozgrzanie ułatwia wnikanie składników z preparatów stosowanych do masażu) czy jonoforezy, a także przed zabiegiem oczyszczania skóry (jako zabieg rozgrzewający i rozpulchniający skórę)

Przeciwwskazania do zabiegów promieniowaniem podczerwonym (IR)

Do głównych przeciwwskazań do zabiegów promieniowaniem IR zalicza się:
- choroby układu krążenia m.in niewydolność krążenia, stabilna i niestabilna choroba wieńcowa, obrzęki, miażdżyca, choroby zakrzepowe np. zakrzepowe zapalenie żył, choroby i wady serca- stan po zawale i wylewach, niskie ciśnienie krwi, wysokie nadciśnienie;

- świeże skaleczenia i blizny - istnieje ryzyko wystąpienia krwawienia oraz tworzenia się krwiaków (krwawych wybroczyn);
- skłonność do krwotoków (hemofilia, problemy z układem krzepnięcia krwi);

- ostre stany zapalne: skóry, tkanek miękkich, stawów (wtedy wskazane są zabiegi z zimnem - ochładzające);

- zaburzenia czucia (np.przy cukrzycy - polineuropatia cukrzycowa);

- nowotwory;

- ciąża;

- czynna gruźlica płuc, choroby nerek, wątroby oraz niedokrwistość;

- stany podgorączkowe i gorączka;

- epilepsja i stany psychotyczne;

- jaskra;

- stan ogólnego wyniszczenia organizmu;

Właściwości promieniowania podczerwonego

Promieniowanie podczerwone IR powoduje:

- rozszerzenie naczyń włosowatych skóry (zwiększony przepływ przez tkanki krwi tętniczej oraz reakcja ze strony naczyń głębiej położonych);

- zmniejszenie napięcia mięśni; 

- wzmożenie przemiany materii;

- działanie przeciwbólowe (podwyższenie progu odczuwania bólu);
- pobudzenie receptorów cieplnych skóry;

Działanie promieniowania IR polega na wzmocnieniu własnych mechanizmów regeneracyjnych, które uruchamiają się pod ich wpływem. Promieniowanie to ma działanie biostymulacyjne i prozdrowotne. Promieniowanie IR wywołuje odczyn miejscowy i ogólny.

Rumień cieplny

Odczyn miejscowy to tzw. rumień cieplny, który powstaje na skórze w miejscu napromieniowania na skutek rozszerzenia naczyń krwionośnych w skórze. Cechy rumienia cieplnego:
- występuje w  miejscu naświetlania (a jego nasilenie wzrasta wraz z wydłużeniem czasu trwania naświetlenia bądź jego dawki);
- zaczerwienienie skóry jest plamiste (nierównomierne);
- znika po jakimś czasie od zakończenia naświetlenia (czas ten jest uzależniony od zastosowanej dawki i czasu naświetlania);

Wpływ promieniowania IR na skórę

Podczerwień hamuje rozkład włókien kolagenowych i elastycznych, dzięki czemu skóra na dłużej zachowuje elastyczność, witalność i młody wygląd. Działanie promieniowania IR pomaga w oczyszczeniu skóry z zanieczyszczeń i obumarłych komórek, dzięki czemu jest lepiej dotleniona, poprawia się jej ukrwienie oraz koloryt skóry. Zabieg promieniami IR otwiera pory skóry dlatego jest często stosowany przed oczyszczaniem mechanicznym skóry. IR stymuluje także procesy odnowy komórkowej i dotlenienie komórek dzięki czemu opóźnia procesy starzenia. Zabiegi promieniowaniem IR mogą być także pomocne w terapii antycellulitowej i wspomagać kurację odchudzającą (dzięki poprawie krążenia i przyspieszeniu przemiany materii).

Lampy stosowane w kosmetyce (światłolecznictwie) dzieli się na:
- lampy statywowe (lampy duże - promiennik wraz z reflektorem i jego obudową umieszczone są na statywie)
- lampy przenośne tzw. stołowe

Lampa Minina

Jest to mała, ręczna lampa w jej reflektorze w zależności od wskazań umieszcza się  żarówki ze szkła o różnej barwie m.in białego, czerwonego, niebieskiego lub fioletowego o mocy od 50 do 100 W. Najczęściej wykorzystuje się żarówki czerwone i niebieskie. Naświetlenia wykonuje się z odległości około 20 do 50 cm, a czas pojedynczego naświetlania nie powinien być dłuższy niż 30 minut. Lampa Minina jest w kosmetyce stosowana najczęściej do przygotowania skóry do zabiegu oczyszczania, przy skórze bladej, mieszanej i tłustej stosuje się żarówkę czerwoną, zaś w przypadku skóry suchej,wrażliwej, naczynkowej - niebieską. Stosowanie lampy ułatwia także wnikanie substancji aktywnych przez skórę np. przed masażem, aby skóra lepiej wchłaniała składniki z zastosowanego kosmetyku.

Wskazania do zastosowania lampy Minina

W zależności od potrzeb stosujemy naświetlanie czerwoną lub niebieską żarówką. Najważniejsze wskazania do zastosowania lampy Minina to:

- żarówka czerwona - wywiera działanie cieplne i powoduje rozszerzenie powierzchownych naczyń krwionośnych. Stosowana jest w przypadku odmrożeń (za wyjątkiem twarzy - tutaj żarówka niebieska), w celu szybszego wchłonięcia nacieków zapalnych (np. przy trądziku), w ropniach mnogich pach, czyraczności, wykazuje także działanie zmiękczające i wygładzające na blizny (w przypadku skóry bladej, tłustej). Stosuje się ją także do przygotowania skóry bladej, słabo ukrwionej i tłustej do czyszczenia - zastosowanie lampy rozgrzewa i rozpulchnienia skórę.

- żarówka niebieska - ma działanie kojące, łagodzące i przeciwbólowe, zmniejsza też przekrwienie czynne. Ten rodzaj żarówki stosuje się w odmrożeniach twarzy, przy trądziku różowatym, przy rozszerzonych naczyniach krwionośnych (teleangiektazjach), nerwobólach, a także do rozgrzanie skóry suchej i wrażliwej przed oczyszczaniem.

Przeciwwskazania - takie jak do zabiegów promieniowaniem podczerwonym IR (wymienione wyżej).

Lampa Sollux

Lampa ta emituje promieniowanie podczerwone, którego maksymalne natężenie przypada na długość fali ok 1400 nm. Jest to więc promieniowanie krótkofalowe (około 30%), które wnika dość głęboko w tkanki (do 30 mm wgłąb). Ponadto lampa ta emituje światło widzialne i można do niej stosować filtry ze szkła uwiolowego, najczęściej stosuje się te w kolorze czerwonym (przepuszcza promienie podczerwone i widzialne czerwone) i niebieskim (zatrzymuje promieniowanie cieplne przepuszcza głównie promieniowanie widzialne niebieskie) oraz fioletowym. Występuje w wersji dużej do naświetleń ogólnych (żarówka 1000 W) i stołowej do naświetleń mniejszych powierzchni (miejscowych- żarówka o mocy 300 W). Działanie światła czerwonego jest silniejsze niż światła niebieskiego. Odległość lampy od skóry przy naświetleniach miejscowych to 30 do 60 cm, czas pojedynczego naświetlania 20 do 30 minut - w kosmetyce zazwyczaj nie więcej niż 20 minut (przy naświetleniach ogólnych odległość pacjenta od lamy powinna wynosić od 100 do 120 cm.

Wskazania takie jak w przypadku lampy Minina (filtr czerwony działa jak czerwona żarówka, zaś niebieski odpowiednio jak żarówka niebieska)

Lampa sollux z filtrem niebieskim - zastosowanie (wskazania)

Lampę sollux z niebieskim lub fioletowym filtrem ma takie samo zastosowanie jak lampa Minina z niebieską żarówką, a ponadto stosuje się ją w celu:
- działania przeciwbólowego (nerwobóle, przeczulica);

- złagodzenia podrażnień m.in  po złuszczeniu naskórka lub po jego oczyszczeniu;

- trądzik różowaty;

- po przedawkowaniu naświetlania lampą kwarcową;

- przy skórze suchej, cienkiej i wrażliwej;
- przy zapaleniu nerwu trójdzielnego;

Lampa sollux z filtrem czerwonym - zastosowanie (wskazania)

Lampę sollux z czerwonym filtrem stosujemy w przypadkach tj:
- trądzik pospolity;

- czyraki;

- źle gojące się rany i blizny;

- napięcie mięśniowe;

- bóle korzonków (rwa kulszowa);
- uszkodzenia skóry i stany wysiękowe;

- nieżyt nosa oraz stany zapalne zatok czołowych i szczękowych;

- zapalenie ucha zewnętrznego i środkowego;

- napięcie mięśniowe;

- zespół bólowy np. przy chorobie dyskowej;
- oparzenia wywołane działaniem fotochemicznego promieniowania UV;
- skóra gruba i tłusta w celu rozgrzania przed oczyszczaniem;

Lampa Sollux - przeciwwskazania do stosowania

Przeciwwskazania - do filtra niebieskiego takie jak do lampy Minina i promieniowania podczerwonego (IR) zostały omówione na początku posta.
Przeciwwskazania do lampy sollux z filtrem czerwonym:
- nadczynność tarczycy;
- gruźlica;
- nadciśnienie;
- skłonność do krwotoków;
- nowotwory;
- miażdżyca;
- teleangiektazje;
- trądzik różowaty;
- odmrożenia na twarzy;

Środki ostrożności
Przy naświetlaniach twarzy i okolicy klatki piersiowej należy chronić oczy okularami ochronnymi (promieniowanie IR jest jednym z czynników wywołujących zaćmę).

Od czego zależy intensywność działania promieni podczerwonych stosowanych w lampach?
Intensywność działania promieni zależy od odległości lampy podczerwonej i czasu ekspozycji.

Bibliografia:
Kosmetyka stosowana - Joanna Dylewska - Grzelakowska
Kosmetyka - dr Imke Barbara Peters
Kosmetyka pielęgnacyjna i lekarska - dr. n. med Maria Noszczyk
Kosmetologia - Barbara Jaroszewska
Fizykoterapia - Tadeusz Mika, Wojciech Kasprzak
inf z instrukcji obsługi lamp: Minina i Soluks